Current affairs | Evening News Marathi Current affairs 16 January 2020 Marathi | 16 जानेवारी 2020 मराठी करेंट अफेयर्स

Current affairs | Evening News Marathi

Current affairs 16 January 2020  Marathi |

   16 जानेवारी 2020 मराठी करेंट अफेयर्स

नवी दिल्लीत 'इंडियन हेरिटेज इन डिजिटल स्पेस’ प्रदर्शनी

15 डिसेंबर 2020 रोजी केंद्रीय सांस्कृतिक व पर्यटन राज्यमंत्री प्रल्हाद सिंग पटेल यांच्या हस्ते नवी दिल्लीत ‘इंडियन हेरिटेज इन डिजिटल स्पेस’ या नावाने महिनाभर चालणार्‍या एका विशेष प्रदर्शनीचे उद्घाटन करण्यात आले. 

तिथे हंपी आणि वाराणसीचे काशीविश्वनाथ मंदिर, ताजमहाल, कोणार्कचे सूर्य मंदिर, हंपीचे रामचंद्र मंदिर, आणि पाटणचे राणी की वाव या आश्चर्यजनक वास्तूंची प्रतिकृती ठेवण्यात आली आहे.

WHOची जागतिक आरोग्यसंबंधी आव्हानांची यादी जाहीर

जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) यांच्याकडून येणार्‍या दशकात जग ज्या आव्हानांना तोंड देणार आहे, अश्या तातडीच्या 13 आरोग्यासंबंधी आव्हानांची एक यादी जाहीर करण्यात आली आहे.

 13 आरोग्यासंबंधी आव्हानांची एक यादी 

1.  हवामान
2.  संघर्ष आणि संकटाच्या भागात आरोग्य सेवा पुरविणे
3.  आरोग्य काळजी निष्पक्षता
4.  उपचारासाठी प्रवेश
5.  संसर्गजन्य रोग प्रतिबंधक
6.  साथीचा रोग
7.  असुरक्षित उत्पादन
8.  आरोग्य कर्मचार्‍यांचे कमी मूल्यांकन
9.  किशोरवयीन सुरक्षा
10.  आरोग्य सेवा कामगारांचा लोकांचा आत्मविश्वास वाढविणे
11.  तांत्रिक प्रगतीवर भांडवल करा
12.  प्रतिजैविक प्रतिरोध आणि इतर औषधांचा धोका
13. आरोग्य सेवा स्वच्छता

या अहवालानुसार, हवामानातल्या बदलांमुळे सुमारे 7 दशलक्ष लोक नकारात्मकदृष्ट्या प्रभावित झाले आहेत. तसेच इतर धोक्‍यांमध्ये इन्फ्लूएंझा आजाराचा उद्रेक आणि HIV, मलेरिया आणि क्षयरोग सारख्या संक्रामक रोगांचा प्रसार हे समाविष्ट आहेत.

आयएमडी स्थापना दिन

  भारताच्या हवामानशास्त्र विभाग-आयएमडीने १५ जानेवारी २०२० रोजी आपला १४५ वा स्थापना दिन साजरा केला. त्याची सुरुवात १८७५ मध्ये झाली आणि तेव्हापासून ते समाजाच्या सेवेसाठी विविध कठीण टप्प्यात आणि दाखल्यांसह पुढे गेले आहे.

  मुख्य मुद्दे:

•   डब्ल्यूएमओने आयएमडीच्या पाच वेधशाळे - चेन्नई (नूंगंबक्कम, मुंबई) (कोलाबा), पंजिम, पुणे आणि तिरुअनंतपुरम यांना 100 वर्षांहून अधिक काळ दीर्घकालीन निरीक्षण स्टेशन म्हणून मान्यता दिली.

•   चक्रीवादळ फणीच्या अचूक अंदाजासाठी त्याने जागतिक स्तरावर प्रशंसा मिळविली आहे.

•   मागील 5 वर्षात 15 ते 35% पर्यंत तीव्र हवामान घटनेच्या पूर्वानुमान अचूकतेत महत्त्वपूर्ण सुधारणा.

•   दिल्लीसाठी एअर क्वालिटी अर्ली वॉर्निंग सिस्टमची नवीन वेबसाइट 2019 दरम्यान लाँच केली गेली.

  आयएमडी बद्दलः

•   ही जीओआयची तत्त्व एजन्सी आहे जी हवामानाचा अंदाज, हवामानविषयक निरिक्षण आणि भूकंपाची निरीक्षणे तयार करते.

•   त्याचे मुख्यालय दिल्लीत आहे.

•   हे भारतात आणि अंटार्क्टिकामध्ये वेधशाळेचे स्टेशन चालवते.  आयएमडीची प्रमुख केंद्रे गुवाहाटी, कोलकाता, चेन्नई, मुंबई, नवी दिल्ली येथे आहेत.

ग्लोबल रिस्क रिपोर्ट, 2020

 15 जानेवारी 2020 रोजी वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमचा 'ग्लोबल रिस्क रिपोर्ट 2020' प्रसिद्ध झाला.  त्यानुसार, अहवालाच्या दहा वर्षांच्या इतिहासामध्ये प्रथमच पहिल्या पाचही मुद्द्यांचा यंदा जगावर परिणाम होण्याची शक्यता आहे.

 मुख्य मुद्दे:

•  हवामानातील कृती अपयश, अत्यधिक हवामान स्थिती, नैसर्गिक आपत्ती, जैवविविधता कमी होणे आणि मानवनिर्मित नैसर्गिक आपत्ती हे विचारात घेणारे प्रथम 5 जागतिक जोखीम आहेत.

•  गेल्या दशकात काही याआर्थिक संकट सर्वात धोकादायक होते.

•  अहवालात असे म्हटले आहे की या शतकाच्या अखेरीस जागतिक तापमानात 3 डिग्री सेल्सियस वाढ होण्याची शक्यता आहे.

•  सर्वात गंभीर आर्थिक, सामाजिक आणि पर्यावरणीय परिणाम टाळण्यासाठी उंबरठा म्हणजे काय असा इशारा हवामान शास्त्रज्ञांनी दिला आहे. ही दुसरी वेळ आहे.

•  फोरमने अहवाल दिला आहे की हवामानाशी निगडित जोखमींमध्ये गंभीर परिणाम होण्याची मोठी शक्यता आहे.

•  अहवालानुसार सध्याची आर्थिक कोंडी वाढेल.  यामुळे वाढते निषेध, सामाजिक प्रश्न आणि लोकसंख्या वाढविण्यास कारणीभूत ठरू शकते.

भारतीय हेरिटेजवरील पहिले डिजिटल प्रदर्शन

 केंद्रीय सांस्कृतिक आणि पर्यटन राज्यमंत्री श्री. प्रह्लादसिंग पटेल यांच्या हस्ते आज दिल्लीत पहिल्यांदाच दोन दिवसांच्या आंतरराष्ट्रीय हेरिटेज परिसंवादाच्या डिजिटल स्पेसमधील भारतीय हेरिटेज या विषयावरील महिन्याभराच्या विशेष प्रदर्शनाचे उद्घाटन झाले.

 मुख्य मुद्दे:

•  इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, दिल्ली यांच्या सहकार्याने हे प्रदर्शन आयोजित करण्यात आले होते.
•  हे प्रदर्शन 15 फेब्रुवारी 2020 पर्यंत लोकांसाठी खुले असेल.  सचिव, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग, श्री आशुतोष शर्मा देखील उपस्थित होते.
•  या प्रदर्शनात अभ्यागतांना सामाजिक-सांस्कृतिक जीवनाचे मनोरंजन व अनेक महत्वाच्या वास्तूंची परंपरा आणि हंपीच्या वास्तुशास्त्राच्या आणि मोहिमेच्या पुनर्रचनेचे आणि अनेक भित्तींचा अनुभव घेता येईल.
•  हा एक चांगला उपक्रम आहे, वारसा मिळालेल्या तंत्रज्ञानाचा वापर करणे फार महत्वाचे आहे परंतु ते केवळ संशोधनापुरते मर्यादित नसावे, अशा प्रकारे लोकांपर्यंत पोहोचले पाहिजे की त्यांना हेरिटेज साइट्सच्या अदृश्य पैलू सहजपणे जाणून घेण्याची आणि समजून घेण्याची संधी मिळेल.
• या प्रदर्शनात दोन मोठ्या प्रकल्पांचे निकाल दाखविण्यात आले आहेत, हम्पीच्या आधारे स्मारकांच्या भौतिक मॉडेल्स आणि वाढीव वास्तवात फरक दाखवण्यासाठी डिजिटल मिनी तमाशा;  जी डीएसटी मेंटर्सच्या पुढाकाराने भारतीय हेरिटेज इन डिजिटल स्पेस (आयएचडीएस) अंतर्गत पूर्ण झाली आहे.
•  या प्रकल्पांचे उद्दीष्ट 3 डी लेझर स्कॅन डेटा, एआर, होलोग्राफिक प्रोजेक्शन आणि 3 डी फॅब्रिकेशन्सचा वापर करून डिजिटल प्रतिष्ठापने तयार करणे हे आहे, जे हंपी येथे सामान्य आहे आणि काशिविश्वनाथ मंदिर, वाराणसीसारख्या पाच भारतीय स्मारकांचे गौरव करण्यासाठी;  ताजमहाल, आग्रा;  सूर्य मंदिर, कोणार्क;  रामचंद्र मंदिर, हंपी;  आणि राणी की वाव, पाटण है हे प्रदर्शित करण्यासाठी परस्परसंवादी आणि व्यस्त अनुभव प्रदान करणे.

इंधन संवर्धन मोहीम

 'साक्षम' पेट्रोलियम संरक्षण संशोधन संघटना (पीसीआरए) महिन्याभरातील वार्षिक जन-केंद्रित इंधन संवर्धन मेगा मोहिमेचे आयोजन करण्यात आले आहे. ते 16 जानेवारी रोजी पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक गॅस आणि स्टील मंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांच्या हस्ते दिल्लीत आयोजित केले जाईल.

 मुख्य मुद्दे:

•  या महिन्याच्या मोहिमेदरम्यान पीसीआरए आणि तेल आणि गॅस कंपन्या विविध परस्पर संवाद कार्यक्रम राबवतील.
•  साक्षेम सायकल डे, व्यावसायिक वाहने चालकांसाठी वर्कशॉप, गृहिणींसाठी कुष्ठरोगी किंवा स्वयंपाकासाठी साधे सेमिनार, टीव्ही, रेडिओ, डिजिटल सिनेमा, मैदानी इत्यादी माध्यमातून देशव्यापी मोहीमदेखील आखण्यात आली आहे.

• आरोग्य व पर्यावरणीय सुरक्षेच्या दृष्टीने पेट्रोलियम पदार्थांच्या योग्य वापराविषयी लोकांना जागरूक करणे हे त्याचे उद्दीष्ट आहे.
•  एनसीईआरटीच्या भागीदारीत पीसीआरएने एकत्रितपणे 'इंधन संवर्धन' या विषयावर एक कॉमिक बुक तयार केले आहे ज्याचे लक्ष्य युवा पिढी विशेषत: शालेय मुलांसाठी आहे आणि एनसीईआरटी वेबसाइटवर ई-स्कूलवर उपलब्ध आहे.
•  इंधन संवर्धनाबाबत जनजागृती करण्यासाठी पीसीआरएने आकर्षक संदेश आणि डॉक्युमेंट प्रदूषण नावाची अ‍ॅनिमेटेड डॉक्युमेंटरी विकसित केली आहे जी पीसीआरए वेबसाइट आणि यूट्यूबवर उपलब्ध आहेत.

चीन जगातील सर्वात मोठे रेडिओ दुर्बिणी ऑपरेट करते

 चीनने पश्चिमेकडील चीनच्या गुयांग शहराची राजधानी असलेल्या गुईझोउ प्रांतातील जगातील सर्वात मोठे रेडिओ टेलिस्कोप फास्ट चालविले.  फास्ट दुर्बीण तीन वर्षांच्या चाचणी ऑपरेशननंतर लाँच केले गेले.

मुख्य मुद्दे:

•  अर्धा किलोमीटर व्यासासह पाचशे मीटर अपर्चर गोलाकार रेडिओ टेलीस्कोप (फास्ट) दुर्बिणी  हे चायना स्काय आय म्हणून डब केलेले आहे.
•  या डिव्हाइसमधून मोठ्या प्रमाणात वैज्ञानिक शोध अपेक्षित आहेत.
•  फास्ट जगातील दुसर्‍या क्रमांकाच्या दुर्बिणीच्या तुलनेत 2.5 पट संवेदनशील आहे.
•  हे प्रति सेकंदाला जास्तीत जास्त 38 गीगाबाइट (जीबी) माहिती प्राप्त करण्यास सक्षम आहे.
•  दुर्बिणीचे क्षेत्रफळ सुमारे 30 फुटबॉल फील्ड आहे.

Evening News, current affairs - Marathi, Evening News - Marathi, CURRENT AFFAIRS  | करंट अफेयर्स,