Current Affairs, Gk, Job Alerts, , School Info, Competitive exams ; History , Geography , Maths, History of the day, Biography, PDF, E-book ,

Youtube Channel

  • Videos click here
  • Breaking

    Sports

    Translate

    Wednesday, February 28, 2018

    राष्ट्रीय विज्ञान दिवस: 28 फरवरी 2018 -हिंदी/ इंग्लिश/मराठी

    Views

    २८ फरवरी २०१८ हिंदी/ इंग्लिश/मराठी

    हिंदी

    राष्ट्रीय विज्ञान दिवस: 28 फरवरी 2018
    प्रत्येक वर्ष 28 फ़रवरी को राष्ट्रीय विज्ञान दिवस विज्ञान से होने वाले लाभों के प्रति समाज में जागरूकता लाने और वैज्ञानिक सोच विकसित करने के उद्देश्य से राष्ट्रीय विज्ञान एवं प्रौद्योगिकी परिषद तथा विज्ञान एवं प्रौद्योगिकी मंत्रालय के तत्वावधान में भारत भर में मनाया जाता है।
    थीम:
    वर्ष 2018 के लिए राष्ट्रीय विज्ञान दिवस की थीम "एक स्थायी भविष्य के लिए विज्ञान और प्रौद्योगिकी" (साइंस एंड टेक्नोलॉजी फॉर सस्टेनेबल फ्यूचर) है।
    इतिहास:
    28 फ़रवरी सन् 1928 को सर चंद्रशेखर वेंकटरमन रमन ने एक विशिष्ट खोज की घोषणा की थी। इस खोज को रमन प्रभाव कहा गया। इसी खोज के लिये उन्हे 1930 में नोबल पुरस्कार दिया गया था। इस खोज के सम्‍मान में 1986 से राष्‍ट्रीय विज्ञान दिवस मनाया जाता है।
    सर सीवी रमन का जन्‍म ब्रिटिश भारत में तत्‍कालीन मद्रास प्रेजीडेंसी (तमिलनाडु) में सात नवंबर 1888 को हुआ था। उन्‍होंने प्रकाश प्रकीर्णन के क्षेत्र में अविस्‍मरणीय योगदान दिया। इसके तहत जब प्रकाश किसी पारदर्शी मैटेरियल से गुजरता है तो उस दौरान प्रकाश की तरंगदैर्ध्‍य में बदलाव दिखता है। इसी को रमन प्रभाव कहा जाता है। इस महत्‍वपूर्ण खोज के लिए 1954 में भारत ने उनको सर्वोच्‍च सम्‍मान भारत रत्‍न से नवाजा।
    1917 में सरकारी नौकरी से इस्‍तीफा देने के बाद वह कलकत्‍ता यूनिवर्सिटी में प्रोफेसर हो गए। उसी दौरान उन्‍होंने कलकत्‍ता में इंडियन एसोसिएशन फॉर द कल्‍टीवेशन ऑफ साइंस (आईएसीएस) में अपना शोध कार्य निरंतर जारी रखा। यहीं पर 28 फरवरी, 1928 को उन्‍होंने केएस कृष्‍णन समेत अन्‍य वैज्ञानिकों के साथ मिलकर रमन प्रभाव की खोज की।

    विज्ञान दिवस का उद्देश्य:

    राष्ट्रीय विज्ञान दिवस का मूल उद्देश्य तरुण विद्यार्थियों को विज्ञान के प्रति आकर्षित व प्रेरित करना तथा जनसाधारण को विज्ञान एवं वैज्ञानिक उपलब्धियों के प्रति सजग बनाना है। इस दिन सभी विज्ञान संस्थानों, जैसे राष्ट्रीय एवं अन्य विज्ञान प्रयोगशालाएं, विज्ञान अकादमियों, स्कूल और कॉलेज तथा प्रशिक्षण संस्थानों में विभिन्न वैज्ञानिक गतिविधियों से संबंधित प्रोग्राम आयोजित किए जाते हैं।
    महत्त्वपूर्ण आयोजनों में वैज्ञानिकों के भाषण, निबंध, लेखन, विज्ञान प्रश्नोत्तरी, विज्ञान प्रदर्शनी, सेमिनार तथा संगोष्ठी इत्यादि सम्मिलित हैं। विज्ञान के क्षेत्र में विशेष योगदान के लिए राष्ट्रीय एवं दूसरे पुरस्कारों की घोषणा भी की जाती है। विज्ञान की लोकप्रियता को बढ़ाने के लिए विशेष पुरस्कार भी रखे गए हैं।


    इंग्लिश

    National Science Day: 28 February
    National Science Day is celebrated on 28th Nov to salute the scientific spirit long inherited by India. Theme of the year 2018 is "Science and Technology for a sustainable future."
    It was on February 28, 1928, that Chandrasekhara Venkata Raman made the details of his seminal discovery about the scattering of light, which came to be known as the Raman Effect and won him the Nobel Prize in physics two years hence.

    Celebration of Science 

    It is celebrated with immense passion by Radio Astronomy Centre (RAC), Ooty and Giant Metrewave Radio Telescope (GMRT) at Khodad, Pune, Maharashtra which are world-famous telescopes that are operated at low radio frequencies by the NCRA (National Centre for Radio Astrophysics) established by the TIFR (Tata Institute of Fundamental Research) under the umbrella of DAE and also in IUCAA, Pune, Maharashtra.
    • A variety of activities is organized by the RAC and GMRT at the ceremony of National Science Day celebration in order to recognize their leading research activities in the field of radio astronomy and astrophysics.
    • Variety of programmes are also held for the public and the student community in order to popularize science and technology in the country.





    मराठी


    राष्ट्रीय विज्ञान दिन: 28 फेब्रुवारी 2018

    28 फेब्रुवारीला प्रत्येक वर्षी राष्ट्रीय विज्ञान दिन राष्ट्रीय विज्ञान व तंत्रज्ञान परिषद आणि विज्ञान व तंत्रज्ञान मंत्रालयाच्या अखत्यारीत देशातील संपूर्ण देशभरात साजरा केला जातो. समाजात जागृती निर्माण करण्याच्या उद्देशाने आणि विज्ञान विज्ञानाच्या फायद्यांविरोधात वैज्ञानिक विचारांचा विकास करणे.

    थीम:

    2018 सालापर्यंत राष्ट्रीय विज्ञान दिवसांचा विषय "विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा सातत्यपूर्ण भविष्यासाठी" (विज्ञान आणि निरंतर भविष्यासाठी तंत्रज्ञान).

    इतिहास:

    28 फेब्रुवारी 1 9 28 रोजी सर चंद्रशेखर वेंकटरमन रमन यांनी एका विशिष्ट शोधाची घोषणा केली. या शोधाला रमणचा प्रभाव असे म्हणतात. 1 9 30 मध्ये याच शोधासाठी त्यांना नोबेल पुरस्कार मिळाला. या शोधाच्या सन्मानार्थ, 1 9 86 पासून राष्ट्रीय विज्ञान दिन साजरा केला जातो.

    सर सी व्ही रमन यांचा जन्म 7 नोव्हेंबर 1888 रोजी तत्कालीन ब्रिटिश मद्रास प्रेसिडेन्सी (तामिळनाडू) मध्ये ब्रिटिश भारतात झाला. त्यांनी प्रकाश बिखरला क्षेत्रात अविस्मरणीय योगदान दिले. या अंतर्गत जेव्हा प्रकाश एका पारदर्शक साहित्यामधून जातो, तेव्हा प्रकाशाच्या तरंगलांबीमध्ये बदल होतो. याला रमणचा प्रभाव म्हणतात. या महत्त्वाच्या शोधासाठी, 1 9 54 मध्ये भारताने त्यांना सर्वोच्च सन्मान भारतरत्न देऊन सन्मानित केले.

    1 9 17 मध्ये सरकारी नोकरीवरून त्यांनी राजीनामा दिल्यानंतर ते कलकत्ता विद्यापीठात प्राध्यापक झाले. त्याचवेळेस त्यांनी कलकत्ता येथील इंडियन असोसिएशन फॉर द कल्चरेशन ऑफ सायन्स (आयएसीएस) मध्ये आपले संशोधन कार्य सुरू ठेवले. येथे, 28 फेब्रुवारी, 1 9 28 रोजी, के.एस. कृष्णन यांच्यासह इतर शास्त्रज्ञांबरोबर त्यांनी रमणचा प्रभाव शोधला.

    विज्ञान दिन उद्देश:

    राष्ट्रीय विज्ञान दिनांचा मूलभूत उद्देश म्हणजे तरुण विद्यार्थ्यांना विज्ञानास आकर्षित करणे आणि लोकांना विज्ञान आणि वैज्ञानिक उपलब्धतेबद्दल जागरुक करणे. या दिवशी विविध वैज्ञानिक कार्यासंदर्भात सर्व विज्ञान संस्था, जसे की राष्ट्रीय आणि अन्य विज्ञान प्रयोगशाळा, विज्ञान अकादमी, शाळा आणि महाविद्यालये आणि प्रशिक्षण संस्था यांच्यामध्ये कार्यक्रम आयोजित केले जातात.

    महत्वाच्या घटनांमध्ये शास्त्रज्ञांचे निबंध, निबंध, लेखन, विज्ञान प्रश्नोत्तरे, विज्ञान प्रदर्शन, सेमिनार व सेमिनार इत्यादींचा समावेश आहे. विज्ञानाच्या क्षेत्रातील विशेष योगदानासाठी राष्ट्रीय आणि इतर पुरस्कारांची घोषणा देखील केली जाते. विज्ञानाची लोकप्रियता वाढविण्यासाठी विशेष पुरस्कार देखील देण्यात आले आहेत.


    No comments:

    Post a Comment