Current Affairs, Gk, Job Alerts, , School Info, Competitive exams ; History , Geography , Maths, History of the day, Biography, PDF, E-book ,

Youtube Channel

  • Videos click here
  • Breaking

    Sports

    Translate

    Monday, June 4, 2018

    Evening News 4 June 2018 Hindi/English/Marathi इवनिंग न्यूज़ 4 जून 2018 हिंदी/ इंग्लिश/मराठी

    Views

    Evening News 4 June 2018 Hindi/English/Marathi


    इवनिंग न्यूज़ 4 जून 2018 हिंदी/ इंग्लिश/मराठी



    Mountain View

    Hindi | हिंदी


    राष्ट्रीय
    ऑपरेशन निस्तर की मदद से सोकोत्रा, यमन में फंसे भारतीयों को निकाला गया:
    • यमन के नजदीक सोकोत्रा द्वीप में फंसे 38 भारतीयों को 03 जून 2018 को भारतीय नौसेना ने सुरक्षित निकाल लिया। ये लोग इस क्षेत्र में आए भयंकर समुद्री तूफान के कारण दस दिनों से द्वीप में फंसे हुए थे। तूफान पीडि़त 12 लोग अभी लापता हैं।
    • बचाव कार्य के लिए नौसेना ने अदन की खाड़ी के नजदीक मौजूद अपने युद्धपोत आइएनएस सुनयना को सोकोत्रा द्वीप की ओर रवाना किया था। इस बचाव अभियान को ऑपरेशन निस्तर का नाम दिया गया।


    भारत ने अग्नि-5 मिसाइल का ओडिशा तट से सफल परीक्षण किया:
    • भारत ने स्वदेशी रूप से विकसित परमाणु क्षमता वाली लंबी दूरी की बैलिस्टिक मिसाइल अग्नि-5 का सफल परीक्षण किया। यह परीक्षण ओडिशा तट पर अब्दुल कलाम द्वीप से किया गया।
    • रक्षा अनुसंधान और विकास संगठन द्वारा विकसित यह अत्याधुनिक मिसाइल 5,000 किलोमीटर तक जमीन से जमीन पर मार कर सकती है। यह मिसाइल एक टन से अधिक वजन का परमाणु अस्‍त्र ले जा सकती है। लगभग 50 टन वजन वाली इस मिसाइल की लंबाई लगभग 17 मीटर और चौड़ाई 2 मीटर है।
    • लम्‍बी दूरी की इस मिसाइल का यह तीसरा परीक्षण है। अग्नि श्रृंखला की अन्‍य मिसाइलों से हटकर अत्‍याधुनिक अग्नि-5 मिसाइल में इंजन, प्रक्षेपास्‍त्र और नेविगेशन की नई तकनीक को शामिल किया गया है। कुछ और परीक्षणों के बाद इसे सेना में शामिल कर लिया जायेगा।
    • एक बार सेना में शामिल होने के बाद भारत भी अंतरमहाद्वीपीय बेलेस्टिक मिसाइल रखने वाले अमरीका, रूस, चीन, फ्रांस और ब्रिटेन जैसे देशों के सुपर एक्‍सक्‍लूसिव क्‍लब में शामिल हो जायेगा।
    एयर इंडिया की भारत और ब्रिटेन के बीच हवाई यात्रा सेवा को 70 साल पूरे हुए:
    • एयर इंडिया की भारत और ब्रिटेन के बीच हवाई यात्रा सेवा को 70 साल पूरे हो चुके हैं। कंपनी ने ब्रिटेन के लिए मुंबई से लंदन के बीच पहली उड़ान जून 1948 में भरी थी। इस यात्रा सेवा ने भारत-ब्रिटेन संबंधों की नींव रखने का काम किया।
    • इस अवसर पर एयर इंडिया ने ब्रिटेन में भारतीय समुदाय के लोगों को उनसे उनके शुरुआती अनुभव साझा करने के लिए निमंत्रण भेजा है। गौरतलब है कि मुंबई से यह पहली उड़ान आठ जून को सुपर कॉन्स्टेलेशन विमान से भरी गई थी।
    • काहिरा और जेनेवा होते हुए यह उड़ान 10 जून 1948 को लंदन पहुंची। इस उड़ान में कुल 42 यात्री थे जिनमें कुछ नवाब और महाराजा भी शामिल थे।
    भारत में एशिया के पहले 13 'ब्लू फ्लैग' समुद्र तट विकसित किए जाएंगे:
    • साफ-सुथरे, इको फ्रेंडली और अंतरराष्ट्रीय मानकों पर आधारित पर्यटन सुविधाओं से युक्त भारत के 13 समुद्र तटों (बीच) को जल्द ही ‘ब्लू फ्लैग बीच’ का दर्जा दिया जायेगा। ओडिशा, महाराष्ट्र और अन्य तटीय राज्यों के ये 'बीच' न सिर्फ भारत में बल्कि पूरे एशिया में ब्लू फ्लैग बीच का दर्जा पाने वाले पहले समुद्र तट होंगे।
    • समुद्र तटीय क्षेत्रों के प्रबंधन के क्षेत्र में पर्यावरण मंत्रालय के अंडर काम करने वाली संस्था ‘सोसाइटी फॉर इंटीग्रेटिड कोस्टल मैनेजमेंट’ की देखरेख में भारत के समुद्र तटों को ब्लू फ्लैग मानकों के अनुसार विकसित किया जा रहा है।
    • ‘ब्लू फ्लैग बीच’ मानकों के तहत संबद्ध समु्द्र तट को प्लास्टिक मुक्त, गंदगी मुक्त, ठोस अपशिष्ट प्रबंधन से लैस करने, सैलानियों के लिए साफ पानी की उपलब्धता सुनिश्चित करने, अंतरराष्ट्रीय मानकों के मुताबिक पर्यटन सुविधाएं विकसित करने और समुद्र तट के आसपास पर्यावरणीय प्रभावों के अध्ययन की सुविधाओं से लैस करना होता है।
    अर्थव्यवस्था एवं बैंकिंग
    भारत रूस से तरल प्राकृतिक गैस-एलएनजी की पहली खेप प्राप्त करेगा:
    • भारत 04 जून 2018 को रूस से तरल प्राकृतिक गैस-एलएनजी की पहली खेप प्राप्त करेगा। देश की ऊर्जा जरूरतों को देखते हुए आयात की जाने वाली वस्तुओं का दायरा बढ़ाया है। सरकारी गैस कंपनी गेल इंडिया लिमिटेड रूसी आपूर्तिकर्ता गज़प्रोम से गुजरात के दाहेज बंदरगाह पेट्रोनेट एलएनजी लिमिटेड के टर्मिनल पर यह खेप लाएगी।
    • पेट्रोलियम और प्राकृतिक गैस मंत्री धर्मेंद्र प्रधान टर्मिनल पर इसे प्राप्त करेंगे। अमरीका से दीर्घावधि सौदे के तहत अब तक की पहली एलएनजी खेप के आयात के बाद रूस से यह आपूर्ति हो रही है।
    • गेल ने 29 अगस्त, 2012 को गज़प्रोम मार्केटिंग एंड ट्रेडिंग सिंगापुर प्राइवेट लिमिटेड के साथ मूल सौदा किया था। प्रतिवर्ष 20 लाख 50 हजार टन एलएनजी के आयात के लिए गज़प्रोम से इस वर्ष जनवरी में फिर बातचीत हुई थी।
    सरकार ने बैंक ऑफ बड़ौदा, आईडीबीआई बैंक, ओरिएंटल बैंक, सेंट्रल बैंक का विलय करने की योजना पर विचार किया:
    • केंद्र सरकार बैंक ऑफ बड़ौदा, आईडीबीआई बैंक लिमिटेड, ओरिएंटल बैंक ऑफ कॉमर्स और सेंट्रल बैंक ऑफ इंडिया समेत कम से कम चार सरकारी बैंकों का विलय करने पर विचार कर रही है।
    • यदि विलय की यह योजना पूरी हो जाती है, तो भारतीय स्टेट बैंक के बाद यह यह इकाई देश का दूसरा सबसे बड़ा बैंक बन जाएगी, जिसमें 16.58 ट्रिलियन की संयुक्त संपत्ति होगी।
    • इस विलय से कमजोर बैंकों को संपत्ति बेचने, ओवरहेड्स को कम करने और धन हानि करने वाली शाखाओं को बंद करने की अनुमति भी मिल जाएगी। यह चारों बैंक 31 मार्च को समाप्त हुए वित्तीय वर्ष में 21,646.38 करोड़ के संयुक्त घाटे के दबाव में थीं।
    अंतर्राष्ट्रीय
    नयी कैटलन सरकार के आने से मैड्रिड का सीधा शासन समाप्त हुआ:
    • एक नई सरकार के द्वारा शपथ ग्रहण करने के बाद कैटलन राष्ट्रवादियों ने इस क्षेत्र पर पुनः नियंत्रण हासिल कर लिया है। इस समारोह ने स्पेन की केंद्र सरकार के कैटलोनिया में सीधे शासन का अंत कर दिया है।
    • असफल स्वतंत्रता अभियान के बाद मैड्रिड ने लगभग सात महीने तक इस क्षेत्र की स्वायत्तता निलंबित कर दी थी। पिछले अक्टूबर में कैटलोनिया के द्वारा आजादी की एकपक्षीय घोषणा के बाद इसकी स्वायत्तता निलंबित कर दी गई थी। इस नयी सरकार का नेतृत्व क्विम टोरा करेंगे।
    खेल
    कगिसो रबाडा को दक्षिण अफ्रीका का साल का सर्वश्रेष्ठ क्रिकेटर चुना गया:
    • विश्व के नंबर एक तेज गेंदबाज दक्षिण अफ्रीका के कगिसो रबाडा ने क्रिकेट दक्षिण अफ्रीका के सालाना अवॉर्ड समारोह में पुरुषों को मिलने वाले 9 में से 6 अवॉर्ड जीते हैं।
    • इसमें सीएसए (क्रिकेट साउथ अफ्रीका) क्रिकेटर ऑफ द ईयर के अलावा साल का बेस्ट टेस्ट क्रिकेटर और वनडे क्रिकेटर का अवॉर्ड भी शामिल है। हाल ही में क्रिकेट से संन्यास लेने वाले एबी डिविलियर्स को साल का बेस्ट टी-20 क्रिकेटर चुना गया है।
    विज्ञान और प्रौद्योगिकी
    प्लास्टिक प्रदूषण से मुक्ति के लिए 'ताजमहल डिक्लेरेशन टू बीट प्लास्टिक पॉल्यूशन' की शुरुआत हुई:
    • प्लास्टिक के कचरे की समस्या से जूझती दुनिया को 03 जून 2018 को आगरा के ताजमहल से 'बीट प्लास्टिक पॉल्यूशन' का संदेश दिया गया। ताज के पा‌र्श्व में दशहरा घाट पर यमुना में सफाई कर इसकी शुरुआत की गई।
    • सिंगल यूज प्लास्टिक का प्रयोग धीरे-धीरे कम करने की शपथ ली गई। ताज समेत देशभर के 100 आदर्श स्मारकों के 500 मीटर के दायरे को प्लास्टिक फ्री जोन बनाने की घोषणा केंद्रीय संस्कृति और वन, पर्यावरण व जलवायु परिवर्तन मंत्री डॉ. महेश शर्मा ने की।
    • पांच जून को विश्व पर्यावरण दिवस है। इस बार इसकी थीम बीट प्लास्टिक पॉल्यूशन तय की गई है। इसके माध्यम से एक बार प्रयोग में लाई जाने वाली प्लास्टिक का प्रयोग नहीं करने का संदेश दुनिया भर को दिया जा रहा है।

    Download PDF File

    अनोखे एक्सोप्लेनेट पर पानी, धातु के निशान पाए गए:
    • वैज्ञानिकों ने अभी तक खोजे गए सबसे कम घनत्व वाले एक्सोप्लेनेट पर पानी के संभावित संकेतों के साथ-साथ कई धातुओं के निशान की पहचान की है।
    • ब्रिटेन की यूनिवर्सिटी ऑफ कैंब्रिज और स्पेन के इंस्टीट्यूटो डे एस्ट्रोफिजिका डे केनरियास की टीम ने ग्रेन टेलीस्कोपियो केनरियास का प्रयोग कर डब्ल्यूएएसपी-127 बी का अवलोकन किया।
    • बड़े आकार के इस ग्रह का आसमान आंशिक रूप से साफ है और इसके वायुमंडल में धातुओं की मौजूदगी के ठोस संकेत मिले हैं। डब्ल्यूएएसपी-127 बी का अर्द्धव्यास बृहस्पति ग्रह से 1.4 गुणा ज्यादा है लेकिन इसका द्रव्यमान बृहस्पति का केवल 20 प्रतिशत है।
    • हमारे सौरमंडल में इस ग्रह के समान कोई दूसरा ग्रह नहीं है और यह आज तक खोजे गए हजारों बाहरी ग्रह में से सबसे दुर्लभ है। यह अपने मूल सितारे की परिक्रमा करने में केवल चार दिन लेता है और इसका सतही तापमान करीब 1127 डिग्री सेल्सियस है।
    • डब्ल्यूएएसपी -127 बी के अवलोकन से इसके वातावरण में क्षारीय धातुओं के बड़ी मात्रा में मौजूद होने की पुष्टि करता है जिसके साथ ही पहली बार किसी बाहरी ग्रह में सोडियम, पोटेशियम और लिथियम के होने की पहचान हो रही है।



    English | इंग्लिश


    Operation Nistar: Evacuation of Stranded Indians from Socotra, Yemen
    • The Indian government started the Operation NISTAR to evacuate stranded Indians on the Yemeni island of Socotra in the aftermath of cyclone Mekenu.
    • The operation was started following a distress call received from the Director-General Shipping and the Indian Sailing Vessels Association.
    • The Indian Navy has deployed INS Sunayna, which is currently deployed for a mission based deployment in the Gulf of Aden.
    • A very Severe Cyclonic Strom Mekenu crossed the Yemeni Island of Socotra on 24 May 18, leaving the 38 Indians stranded on the island with limited food and water.

    Download PDF File

    India successfully test-fires Agni-5 missile
    • Long-range ballistic missile Agni-5 was successfully test fired off Odisha coast on proving its reliability. This is the sixth successful test of the missile and the second in its pre-induction configuration. It was successfully flight tested from Dr APJ Abdul Kalam Island [Wheeler Island].
    • Agni-5 can carry nuclear warhead weighing 1.5 tonnes to a distance of over 5,000 km and is the longest missile in India’s arsenal capable of reaching most parts of China. With a smaller payload, the range can go up much higher.
    • The missile features many new indigenously-developed technologies, including the very high accuracy Ring Laser Gyro based Inertial Navigation System (RINS), and the most modern and accurate Micro Navigation System (MINS) which improves the accuracy of the missile.
    • The first test was conducted on April 19, 2012 and after two tests, the missile was tested in canisterised configuration for improving its mobility, reducing launch time and improving safety and storage.
    Air India marks 70 years since 1st India-UK flight
    • Air India is marking 70 years since its first flight took off from Mumbai to London in June 1948, which laid the foundations of the India-UK relationship.
    • The national carrier is inviting members of the Indian diaspora in Britain to share their memories of the airline in its early days.
    • The iconic first flight, on a Super Constellation aircraft, took off from Mumbai on June 8 and landed in London via Cairo and Geneva on June 10, 1948, with just 42 passengers on board, including some Indian 'Nawabs' (noblemen) and 'Maharajas' (kings).
    First cargo of Russian Liquified Natural Gas to arrive at Dahej in Gujarat
    • India will receive the first-ever cargo of liquefied natural gas (LNG) from Russia as New Delhi diversifies import basket to meet its vast energy needs.
    • State-owned gas utility GAIL India Ltd will bring the shipload of LNG from Gazprom, a Russian supplier, at Petronet LNG Ltd’s import terminal in Dahej, Gujarat. Petroleum and Natural Gas Minister Dharmendra Pradhan will receive the first consignment at the terminal.
    • Beginning of supplies from Russia comes within weeks of India importing its first ever LNG cargo from US under a long-term import deal.
    • GAIL had signed the original deal on August 29, 2012 with Gazprom Marketing and Trading Singapore Pte Ltd, Singapore.
    • The deal was renegotiated in January 2018 with Gazprom to import 2.5 million tonnes of LNG a year.
    Asia's first 13 'Blue Flag' beaches to be developed in India
    • Thirteen Indian beaches in Odisha, Maharashtra and other coastal states will be the first in not just India, but in Asia, to get the Blue Flag certification.
    • These beaches are being developed by the Society for Integrated Coastal Management (SICOM), an environment ministry's body working for the management of coastal areas, according to the Blue Flag certification standards
    • To make the beaches environment and tourist-friendly in accordance with the Blue Flag standards, a beach has to strictly comply with 33 environment and tourism related conditions including plastic-free beaches efficient waste management system.
    • The Blue Flag beach standards were established by Copenhagen-based Foundation for Environmental Education (FEE) in 1985. The Blue Flag programme first started from Paris.
    Catalonia: Madrid's direct rule ends with new Catalan government
    • Nationalists regained control of Catalonia’s regional government as a new cabinet was sworn in, automatically ending just over seven months of direct rule from Madrid by Spain’s central government.
    • The cabinet led by Quim Torra, a close aide to former Catalonia leader Carles Puigdemont, took over on the day Socialist Pedro Sanchez was officially sworn in as new Spanish prime minister.
    • Sanchez’ predecessor, the conservative Mariano Rajoy, imposed direct rule over Catalonia at the end of October 2017 after nationalists led by Puigdemont held an independence referendum deemed illegal by Spanish courts.
    • According to the Spanish Constitution, direct rule from Madrid was due to end the moment a new regional government was put in place in Barcelona.
    Kagiso Rabada named South Africa's Cricketer of the Year
    • Kagiso Rabada, the world’s number one Test bowler, was named South Africa’s Cricketer of the Year for the second time. He had previously won the award in 2016.
    • Rabada took 72 wickets at an average of 19.52 in 12 Tests going back to a series in England.
    • He joined Hashim Amla, Jacques Kallis, Makhaya Ntini and AB de Villiers as two-time winners of South Africa's Cricketer of the Year award.
    • Rabada collected a total of six awards, including Test cricketer of the year, one-day international player of the year and players' player of the year.
    Taj Declaration to Beat Plastic Pollution adopted in Agra
    • The Indian government pledged to end disposable, or single use plastic around the Taj Mahal and make up to 500 metres around the historic monument plastic-free under the Taj Declaration on beating plastic pollution.
    • In a meeting held at the Taj, Union Culture Minister Mahesh Sharma, United Nations Environment Programme (UNEP) Executive Director Erik Solheim and UNEP Goodwill Ambassador and actress Diya Mirza, adopted "Taj Declaration".
    • The Declaration aims to make Agra, which is among world's top ten most polluted cities, free of plastic.
    • The measure came ahead of the World Environment Day (June 5) to be marked this year with theme "Beat Plastic Pollution".
    Traces of water, metal found in unique exoplanet
    • Scientists have identified traces of multiple metals, along with possible signs of water, in one of the least dense exoplanets ever found.
    • The observations of exoplanet WASP-127b reveal the presence of a large concentration of alkali metals in its atmosphere, allowing simultaneous detections of sodium, potassium and lithium for the first time in an exoplanet.
    • The team, from the University of Cambridge in the UK and the Instituto de Astrofisica de Canarias (IAC) in Spain used the Gran Telescopio Canarias (GTC) to observe WASP-127b, a giant gaseous planet with partly clear skies and strong signatures of metals in its atmosphere
    • WASP-127b has a radius 1.4 times larger than Jupiter but has only 20 percent of its mass. Such a planet has no analogue in our solar system and is rare even within the thousands of exoplanets discovered to date.
    • It takes just over four days to orbit its parent star and its surface temperature is around 1127 degree Celsius.

    Download PDF File

    IDBI, Central Bank, Bank of Baroda, Oriental Bank of Commerce may fuse into one
    • The government is considering merging at least four state-run banks, including Bank of Baroda, IDBI Bank Ltd, Oriental Bank of Commerce and Central Bank of India.
    • If the plan goes through, the merged entity will become the second largest bank in the country after State Bank of India (SBI), with combined assets of Rs 16.58 trillion.
    • With the merger of state-run banks, the government hopes to help stem the rise in bad loans in their books at a time when poor asset quality has crippled the lending ability of some of them.
    • The merger will also allow the weak banks to sell assets, reduce overheads and shut money-losing branches.
    • The four state-run banks that are being proposed to be merged are under pressure with combined losses of Rs 21,646.38 crore in the year.
    • The department of financial services, under the finance ministry, is also simultaneously considering a 51% stake sale in IDBI Bank to a strategic partner, for Rs 9,000-10,000 crore.





    Marathi | मराठी


    राष्ट्रीय

    एअर इंडियाच्या भारत-ब्रिटन संपर्काला 70 वर्षे पूर्ण
    • 1948 साली मुंबई ते लंडन या दोन शहरांना जोडणारे पहिले उड्डाण एअर इंडियाने केले होते. यावर्षी एअर इंडियाच्या भारत-ब्रिटन हवाई संपर्काला 70 वर्षे पूर्ण झालीत.
    • शासकीय एअर इंडियाने ब्रिटनमधील भारतीय प्रवाश्यांना त्यांच्या विमानाच्या प्रारंभिक दिवसांच्या आठवणी वाटून घेण्यासाठी आमंत्रित करीत आहे. ‘सुपर कॉन्स्टिलेशन’ या विमानाचे 42 प्रवाश्यांसह प्रथम उड्डाण मुंबई येथून 8 जून रोजी झाले आणि कैरो आणि जिनेवामार्गे प्रवास करत 10 जून 1948 रोजी लंडनमध्ये उतरले.
    रशियाच्या LNG ची पहिली खेप भारताकडे पोहचती झाली
    • भारतात रशियाकडून प्रथमच द्रव नैसर्गिक वायूची (LNG) आयात करण्यात आली आहे. याची पहिली खेप 4 जून 2018 रोजी गुजरातच्या दहेज येथे पोहचती झाली. ही आयात दहेज येथील पेट्रोनेट LNG लिमिटेड इम्पोर्ट टर्मिनलवर उतरवली जात आहे.
    • गझप्रॉम या रशियाच्या पुरवठादाराशी GAIL चा 20 वर्षांचा करार झालेला आहे. याअंतर्गत वर्षाला 25 दशलक्ष टन LNG आयात केले जाईल. आज भारत जगातला चौथ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा LNG खरेदीदार देश आहे.
    आग्रामध्ये प्लास्टिक प्रदूषण रोखण्यासाठी ‘ताज घोषणापत्र’ अंगिकारले  
    • भारतीय सरकारने आग्रामध्ये प्लास्टिक प्रदूषण रोखण्यासाठी ‘ताज घोषणापत्र’ अंगिकारले आहे.
    • सरकारने ऐतिहासिक स्मारकाच्या सुमारे 500 मीटर परिसराच्या आत डिस्पोजेबल किंवा एकदाच वापरले जाणारे प्लास्टिक समाप्त करण्याचे वचन दिले आहे. जाहीरनाम्यात प्लास्टिक प्रदूषणाचा सामना करण्यासाठी ताजमहालच्या जवळपासचा परिसर पुर्णपणे प्लास्टिक आणि सांडपाणी मुक्त करण्यास प्रयत्न केले जाणार आहेत.

    आंतरराष्ट्रीय

    ऑपरेशन निसार: सोकोट्रा (येमेन)मध्ये संकटात अडकलेल्या भारतीय नागरिकांना सोडविण्याची मोहीम
    • DG शिपिंग आणि इंडियन सेलिंग वेसल्स असोसिएशन यांच्याकडून मदतीची मागणी करणार्‍या संपर्कानंतर भारतीय नौदलाचे ‘INS सुनैना’ जहाज आदेनच्या खाडीमध्ये एका मोहिमेसाठी तैनात करण्यात आले आहे.  
    • 24 मे 2018 रोजी अत्यंत तीव्र अश्या ‘मेकेनू’ चक्रीवादळानंतर येमेनच्या खाडीत सोकोट्रा येथे संकटात अडकलेल्या 38 भारतीय नागरिकांना सोडविण्यासाठी ही मोहीम चालवली जात आहे. सर्व 38 सुरक्षित असल्याचे नोंदवले गेले आहेत. त्यांना पोरबंदरला उतरवले जाईल.
    आशियातील प्रथम 13 'ब्लू फ्लॅग' सागरकिनारे भारतात विकसित होणार
    • पर्यावरण अनुकूल, स्वच्छ आणि पर्यटकांसाठी आंतरराष्ट्रीय दर्जाची सुविधा असलेल्या 13 भारतीय किनारपट्ट्यांना लवकरच ‘ब्लू फ्लॅग’ प्रमाणन मिळणार आहे. भारताच्या ओडिशा, महाराष्ट्र आणि इतर तटीय राज्यांतील किनारपट्ट्या संपूर्ण आशियामध्ये ‘ब्लू फ्लॅग’ प्रमाणन मिळविणारे प्रथम ठरणार आहेत.
    • ‘ब्ल्यू फ्लॅग’ प्रमाणन मानदंडांनुसार, सागरी किनारपट्टीच्या क्षेत्रांच्या व्यवस्थापनासाठी कार्यरत असलेल्या पर्यावरण मंत्रालयाच्या सोसायटी फॉर इंटिग्रेटेड कोस्टल मॅनेजमेंट (SCOM) या संस्थेनी भारतीय किनारे विकसित केले आहेत.
    • 1985 साली कोपनहेगन येथील फाऊंडेशन फॉर एन्व्हायरनमेंटल एज्युकेशन (FEE) ने ‘ब्लू फ्लॅग बीच’ मानदंडांची स्थापना केली. पर्यावरण अनुकूल वातावरण तयार करण्यासाठी ‘ब्लू फ्लॅग प्रोग्राम’, ज्यास चार श्रेणींमध्ये 33 मानदंडांची आवश्यकता आहे, याची प्रथम पॅरिसपासून सुरुवात करण्यात आली. त्यानंतर दोन वर्षांत युरोपमधील सर्वच सागरी किनारपट्ट्यांना ब्लू फ्लॅग प्रमाणन देण्यात आले. ही मोहीम युरोपच्या बाहेर 2001 साली दक्षिण आफ्रिकेत पसरली. डिसेंबर 2017 मध्ये ब्लू फ्लॅग मानदंडांनुसार भारतीय किनारे विकसित करण्यासाठी पर्यावरण मंत्रालयाने एक पायलट प्रकल्प सुरू केला.
    • ब्लू फ्लॅग मानदंडांनुसार समुद्रकिनार्‍यांना पर्यावरण आणि पर्यटन-अनुकूल बनविण्यासाठी, समुद्रकिनाऱ्यावर प्लॅस्टिकमुक्त असणे आणि कचरा व्यवस्थापन प्रणाली असणे आवश्यक आहे. पर्यटकांसाठी स्वच्छ पाणी उपलब्धता, पर्यटकांसाठी आंतरराष्ट्रीय मानदंडांच्या सोयी-सुविधा आणि समुद्रकिनाऱ्यावरील पर्यावरणीय प्रभावाचा अभ्यास करणं आवश्यक आहे.

    कॅटालोनियातले स्पेन सरकारचे राज्य संपुष्टात आले; नव्या सरकारची निवड झाली
    • स्पेनच्या केंद्रीय सरकारच्या माद्रिदमधून 7 महिन्यांपासून थेट अधिपत्त्याखाली असलेल्या कॅटालोनियाच्या प्रादेशिक सरकारने 3 जून 2018 रोजी क्विम टोरा यांच्या नेतृत्वाखाली नवे केंद्रीय मंत्रिमंडळ म्हणून शपथ घेत स्पेन सरकारचे राज्य संपुष्टात आणले आहे आणि हा प्रदेश आपल्या ताब्यात घेतला.
    • स्पेनपासून कॅटालोनिया प्रदेशाला स्वतंत्र करण्याच्या समर्थनार्थ 27 ऑक्टोबर 2017 रोजी मतदान झाले होते. कॅटालोनियाच्या प्रादेशिक सरकारने आपल्या स्वातंत्र्याची घोषणा केली होती. मात्र या वादग्रस्त निर्णयाला स्पेनच्या सरकारचा विरोध असून आंतरराष्ट्रीय समुदायांकडून याला अजून मान्यता मिळालेली नाही.
    • कॅटालोनिया हा स्पेनच्या 17 स्वायत्त समुदायांपैकी एक आहे. स्वायत्त समुदाय म्हणजे स्पेनचा सर्वाधिक उच्च-स्तरीय प्रशासकीय विभाग असतो. कॅटालोनिया हा स्पेनच्या उत्तर-पूर्व दिशेला आहे आणि उत्तरेकडे याची सीमा फ्रान्स आणि अण्डोरा देशाला मिळते. कॅटालोनियाची लोकसंख्या 75 लाख आहे आणि याची राजधानी बार्सिलोना शहर आहे.

    क्रिडा

    कागीसो रबादा दक्षिण आफ्रिकेचा वर्षाचा सर्वोत्तम क्रिकेटपटू ठरला
    • कागीसो रबादा याला दक्षिण आफ्रिकेचा ‘क्रिकेटर ऑफ द इयर’चा किताब देण्यात आला आहे. रबादा हा जगातला पहिल्या क्रमांकाचा कसोटी गोलंदाज ठरला आहे. 
    • रबादाचा हा दुसरा किताब आहे. यापूर्वी त्याने 2016 साली हा पुरस्कार जिंकला होता. यासोबत, रबादा दोन वेळा विजेते म्हणून हशीम आमला, जॅक कॅलिस, मखाया नटिनी आणि एबी डिव्हिलियर्स यांच्यात सहभागी झाला.

    विज्ञान आणि तंत्रज्ञान

    सूर्यमालेबाहेर ग्रहावर पाणी आणि धातूचे चिन्ह आढळले
    • खगोलशास्त्रज्ञांना सूर्यमालेबाहेर ग्रहावर पाण्याचे आणि विविध धातूंची संभाव्य चिन्हे आढळून आली आहेत. ब्रिटनमधील केंब्रिज विद्यापीठ आणि स्पेनमधील इन्स्टिटुटो डी एस्ट्रोफिसिका डी केनारियस (IAC) येथील शास्त्रज्ञांच्या चमूने ग्रेएस् टेलिस्कोपियो कॅनरियास (GTC) या वेधशाळेचा वापर करून ‘WASP-127b’ ग्रहाचा अभ्यास केला गेला.
    • ‘WASP-127b’ हा एक मोठा वायूग्रह आहे. त्याच्या वातावरणात धातूचे भक्कम पुरावे सापडले आहेत. या ग्रहाची त्रिजा गुरु ग्रहाच्या त्रिजेच्या 1.4 पट मोठी आहे, परंतु त्याचे वस्तुमान केवळ 20% आहे. हा केवळ चार दिवसात त्याच्या सूर्याला प्रदक्षिणा घालतो आणि त्याचे पृष्ठभाग 1127 डिग्री सेल्सियस तापमानाच्या आसपास आहे.
    • WASP-127b च्या निरिक्षणांमध्ये वातावरणात क्षारयुक्त धातूंचे मोठे प्रमाण दिसून येते, ज्यामुळे सोडियम, पोटॅशियम आणि लिथियमच्या एकाच वेळी अनोप्लानॅटमध्ये पहिल्यांदा तपासणी करणे शक्य होते. सोडियम आणि पोटॅशियम शोषण अतिशय व्यापक आहेत, जे तुलनेने स्पष्ट वातावरणाचे वैशिष्ट्य आहे.

    संरक्षण आणि सुरक्षा

    ‘अग्नि-5’ या अण्वस्त्रवाहू क्षेपणास्त्राची चाचणी यशस्वी
    • 3 जून 2018 रोजी ओडिशातील बालासोर येथून भारताच्या ‘अग्नि-5’ या स्वदेशी क्षेपणास्त्राची चाचणी यशस्वीरित्या पार पाडली गेली. अग्नि-5 ची ही सहावी चाचणी असून आत्तापर्यंतच्या सर्व सहाही चाचण्या यशस्वी ठरल्या आहेत.
    • दीर्घ पल्ल्याच्या ‘अग्नि-5’ या लक्ष्यभेदी क्षेपणास्त्राची मारक क्षमता 5000 किलोमीटर इतकी आहे. संरक्षण संशोधन व विकास संस्था (DRDO) ने या क्षेपणास्त्राची निर्मिती केली आहे. सर्वात अत्याधुनिक असे हे क्षेपणास्त्र पूर्णपणे भारतीय बनावटीचे आहे. अग्नि-5 ची लांबी 17 मीटर असून रुंदी 2 मीटर आहे. त्याचे उड्डाणपूर्व वजन 50 टनांचे असून एक टन वजनाहून जास्त क्षमतेचे आण्विक विध्वंसक अस्त्र वाहून नेण्याची त्याची क्षमता आहे. MIRV तंत्रज्ञानामुळे एकाचवेळी अनेक ठिकाणे लक्ष्य करता येतात. अग्नि-5 या आंतरखंडीय बॅलेस्टीक क्षेपणास्त्राच्या यशस्वी चाचणीमुळे भारताच्या सुरक्षा ताफ्यात मोठी भर पडणार आहे.

    अर्थव्यवस्था आणि बँकिंग

    IDBI, सेंट्रल बँक, बँक ऑफ बडोदा, ओरिएंटल बॅंक ऑफ कॉमर्स यांच्या विलीनीकरणाच्या विचारार्थ सरकार
    • बँक ऑफ बडोदा, IDBI बँक, ओरिएंटल बँक ऑफ कॉमर्स आणि सेंट्रल बँक ऑफ इंडिया यांच्यासह चार सरकारी बँका विलीन करण्यावर भारत सरकार विचार करीत आहे.
    • ही योजना पूर्ण झाल्यास विलीन होणारी संस्था देशातील भारतीय स्टेट बॅंक (SBI) नंतर दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी बँक होणार, जिची $16.58 लक्ष कोटी एवढी संपत्ती असणार आहे.

    Download PDF File





    No comments:

    Post a Comment