आंतरराष्ट्रीय अपंग व्यक्ती दिवस: 3 डिसेंबर
या वर्षी हा दिवस ‘ट्रान्सफॉर्मेशन टूवर्ड्स सस्टेनेबल अँड रेजीलीएंट सोसायटी फॉर ऑल’ या विषयाखाली साजरा केला गेला.
तथ्ये आणि आकडे
- जगात अपंगांची लोकसंख्या: सुमारे 7 अब्ज
- जगातील 1 अब्ज लोकांना विविध स्वरुपात अपंगत्व आहे.
- अपंगांमध्ये 100 दशलक्षपेक्षा अधिक लहान मुलामुलींची संख्या आहे.
- 80% अपंग लोकसंख्या विकसनशील देशात राहतात.
- 50% अपंग व्यक्तींना आरोग्य सेवा घेणे परवडत नाही.
अपंगत्व म्हणजे काय?
अपंगत्व म्हणजे शरीरासंबंधी वैयक्तिक नेहमीचे मानक यामध्ये कमतरता असण्याची स्थिती होय. या स्थितीमध्ये शारीरिक कमतरता, ज्ञानेंद्रियांची कमजोरी, मानसिक कमजोरी, बौद्धिक कमजोरी, मानसिक आजार आणि विविध प्रकारचे गंभीर रोग यांचा समावेश होतो.
अपंग नसलेल्यांच्या तुलनेत "जगातील सर्वात मोठा अल्पसंख्याक" समुदाय म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या अपंगांमध्ये साधारणपणे कमकुवत आरोग्य, कमी शिक्षण कृत्ये, कमी आर्थिक संधी आणि गरिबीचा स्तर अधिक दिसून येतो.
कन्व्हेंशन ऑन द राइट्स ऑफ पर्सन्स वीथ डिसएबिलिटीज (CRPD)
CRPD चा अंगीकार संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या आमसभेत 13 डिसेंबर 2006 रोजी करण्यात आला आणि हे 30 मार्च 2007 रोजी स्वाक्षरी करण्यासाठी उघड करण्यात आले. ऑक्टोबर 2016 पर्यंत, CRPD चे 160 सह्या केलेले सदस्य आणि 168 पक्ष आहेत, ज्यामध्ये 167 राज्ये आणि युरोपीय संघ यांचा समावेश आहे. CRPD अपंग व्यक्तीचे अधिकार समितीकडून नियंत्रित केले जाते.
CRPD हा अपंगत्वला केंद्रीय घटक मानून त्यांसाठी उपस्थित समस्यांना हाताळण्यासाठी चालवला गेलेला उपक्रम आहे. अपंगत्व असलेल्या व्यक्तीला उपलब्धता आणि समावेश हे मूलभूत अधिकार आहेत या उद्देशाने CRPD कार्य करते.
पार्श्वभूमी
1976 साली संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या आमसभाने आंतरराष्ट्रीय अपंग व्यक्ती वर्ष (International Year of Disabled Persons) म्हणून वर्ष 1981 ला जाहीर केले. यावर्षी राष्ट्रीय, प्रादेशिक आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर कृती योजना तयार करण्यासाठी परिषद बोलवण्यात आली, ज्यामध्ये अपंगांसाठी संधी, पुनर्वसन आणि प्रतिबंध अश्या समस्या बरोबरीने हाताळण्यासाठी चर्चा करण्यात आली.
No comments:
Post a Comment