Current affairs | Evening News Marathi Current affairs 6 December 2019 Marathi | 6 डिसेंबर 2019 मराठी करेंट अफेयर्स

Current affairs | Evening News Marathi

Current affairs 6 December 2019  Marathi |

   6  डिसेंबर 2019 मराठी करेंट अफेयर्स

RBI पतधोरणात समितीने रेपो दर 5.15 टक्क्यांवर कायम ठेवला

दिनांक 5 डिसेंबर 2019 रोजी गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांच्या अध्यक्षतेखाली भारतीय रिझर्व्ह बँकेनी द्विमाही पतधोरणात समितीच्या पाचव्या बैठकीत रेपो दर स्थिर म्हणजेच कायम ठेवण्याचा निर्णय घेतला. त्यामुळे रेपो दर 5.15 टक्क्यांवर कायम राहणार आहे.

भारतीय रिझर्व्ह बँकेकडून गेल्या बैठकीत 0.35 टक्क्याची म्हणजेच 35 बेसिस पॉईंट्सची कपात करण्यात आली होती.

बैठकीत स्पष्ट झालेल्या बाबी

• रिव्हर्स रेपो दर 4.90 टक्के आणि बँक दर 5.40 टक्के इतका कायम ठेवण्यात आला आहे.
• चालू आर्थिक वर्षासाठी विकास दराच्या अंदाजातही रिझर्व्ह बँकेने बदल केला आहे. आधी विकासदर 6.1 टक्के इतका राहणार, असा अंदाज होता. परंतू, सुधारित अंदाजानुसार तो 5 टक्के इतकाच राहणार आहे. आतापर्यंत RBIने गेल्या आठ महिन्यांमध्ये पाच वेळा दरात कपात केलेली होती.
• लक्ष्यित महागाईचा दर 4 टक्के आहे.
• किरकोळ महागाईचा अंदाज वाढवीत तो आर्थिक वर्षाच्या दुसर्‍या सहामाहीसाठी 5.1-4.7 टक्के आणि 2020-21 या आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या सहामाहीसाठी 4.0-3.8 टक्क्यांपर्यंत केला आहे.
• देशांतर्गत व बाह्य मागणी कमकुवत असल्या कारणाने 2019-20 या आर्थिक वर्षासाठी GDP वृद्धीदराचा अंदाज ऑक्टोबरच्या धोरणातल्या 6.1 टक्क्यांवरून 5 टक्क्यांपर्यंत कमी केला.
• मुख्यत्वेकरून कमी उत्पादनामुळे, भारताची आर्थिक वृद्धी चालू आर्थिक वर्षाच्या दुसर्‍या तिमाहीत गेल्या सहा वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर घसरलेली असून ती त्याचा दर 4.5 टक्के आहे.
• परकीय चलन साठा 3 डिसेंबरपर्यंत 451.7 अब्ज डॉलर एवढ्या उच्चांकी पातळीवर पोहचलेला होता.
• आर्थिक क्रियाकलाप आणखी कमकुवत झाले आहेत आणि उत्पन्नामधील तफावत नकारात्मक असणार. तथापि, सरकारने आधीच उपाययोजना केलेल्या आहेत.

रेपो दर

रेपो दर म्हणजे ज्या दराने बँकांना RBIकडून कर्ज दिले जाते. बँका याच पैशातून ग्राहकांना कर्ज पुरवठा करत असतात. रेपो दर कमी झाल्यास बँकांना मिळणारे कर्ज स्वस्त होतात. अर्थातच, गृह कर्ज आणि वाहन कर्जासह इतर कर्जांवरील हप्ते स्वस्त किंवा महाग होऊ शकतात.

रिव्हर्स रेपो दर

रिव्हर्स रेपो दर म्हणजे विविध बँकांच्या RBIमध्ये जमा असलेल्या पैश्यावर बँकांना मिळणारा व्याज होय. रिव्हर्स रेपो दराच्या माध्यमातून RBI बाजारपेठेतल्या कॅश लिक्विडी म्हणजेच रोखच्या प्रमाणावर नियंत्रण ठेवू शकते. बाजारात खूप रोख रक्कम असल्यास RBI रिव्हर्स दरामध्ये वाढ करत असते. जेणेकरून बँका जास्त व्याज मिळविण्यासाठी स्वताःकडील जास्तीत-जास्त रोख रक्कम RBIमध्ये जमा करतील.

बायोमेट्रिक माहितीच्या हाताळणीत भारत जगातला पाचव्या क्रमांकाचा सर्वात वाईट देश

कंपेयरिटेक (ब्रिटन) या संस्थेनी बायोमेट्रिक माहितीची हाताळणी याबाबत आपला एक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे.

अश्या अभ्यासासाठी, संशोधकांनी बायोमेट्रिक्स माहिती कुठे घेतली जात आहे, ते कशासाठी घेतले जात आहे आणि ते कसे संग्रहित केले जात आहेत, हे शोधण्यासाठी 50 वेगवेगळ्या देशांचे विश्लेषण केले.

प्रत्येक देशाला 25 पैकी गुण देण्यात आले आहेत, ज्यामध्ये अधिक गुण म्हणजे सर्वात वाईट तर कमी गुण म्हणजे योग्यप्रकारे माहितीचा नियंत्रित वापर असा अर्थ होतो.

ठळक बाबी

• बायोमेट्रिक माहितीचा व्यापकपणे आणि अनियंत्रित वापर करण्याच्या संदर्भात भारत जगातला पाचव्या क्रमांकाचा सर्वात वाईट देश आहे. यादीत, भारत तैवान, इंडोनेशिया आणि फिलिपिन्स यांच्यासह पाचव्या क्रमांकावर आहे.
• तर या बाबतीत चीन जगातला सर्वात वाईट देश ठरत आहे. त्याच्या पाठोपाठ मलेशिया, पाकिस्तान आणि अमेरिका या देशांचा क्रम लागतो.
• चीनने 25 पैकी 24 गुण मिळाले आहेत, तर भारताला 19 गुण मिळालेत.
• या बाबतीत सर्वात वाईट देशांच्या यादीमध्ये भारत तुलनेने खाली आहे कारण तो कायद्याच्या अंमलबजावणीला राष्ट्रीय बायोमेट्रिक (आधार) डेटाबेसमध्ये प्रवेश मिळविण्यास परवानगी देत ​​नाही.
• योग्य निर्बंधांमुळे युरोपीय संघातले देश यादीत तळाशी आहेत, ज्यात आयर्लंड, पोर्तुगाल, सायप्रस, ब्रिटन आणि रोमेनिया हे पाच सर्वोत्तम देश म्हणून उदयास आले आहेत.

पंतप्रधान मोदी आणि मालदीवचे अध्यक्ष यांनी व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे मालदीवमधील विकास प्रकल्पांचे संयुक्तपणे उद्घाटन केले

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि मालदीवचे अध्यक्ष इब्राहिम मोहम्मद सोलिह यांनी व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे मालदीवमधील विविध मोठ्या विकास प्रकल्पांचे संयुक्तपणे उद्घाटन केले.

 मुख्य मुद्दे:

•  यामध्ये मालदीवला भारतातील निर्मित कोस्ट गार्ड जहाज 'कमल' ची भेट म्हणून देणगी देणे, रुपे कार्ड लाँच करणे, एलईडी दिवे वापरुन मालाला प्रदीप्त करणे, सामूहिकरित्या सकारात्मक सामाजिक विकास प्रकल्प आणि फिश प्रोसेसिंग प्लांट सुरू करणे यांचा समावेश आहे.  .  यामुळे सर्व क्षेत्रात द्विपक्षीय सहकार्य बळकट झाले आहे.
•  वेगवान इंटरसेप्टर क्राफ्ट कोस्ट गार्ड जहाज 'कमल' मालदीवची सागरी सुरक्षा वाढविण्यात आणि निळ्या अर्थव्यवस्थेला आणि पर्यटनाला चालना देण्यास मदत करेल.
•  भारत सरकार 34 बेटांवर जल आणि स्वच्छता प्रकल्पात काम करीत असताना हुल्हुमाले येथे कर्करोग रुग्णालय आणि क्रिकेट स्टेडियम तयार करण्याचे काम करीत आहे.
•  हे दोन्ही देश हिंद महासागर क्षेत्रात शांतता व सुरक्षिततेसाठी सहकार्य वाढवतील.

 भारत आणि मालदीवमधील संबंधः

•  भारत आणि मालदीवमध्ये पारंपारीक, सांस्कृतिक, भाषिक, धार्मिक आणि व्यावसायिक दुवे आहेत.  ते जवळचे, सौहार्दपूर्ण आणि बहुआयामी संबंधांचा आनंद घेतात.1965 मध्ये स्वातंत्र्यानंतर मालदीव ओळखल्या जाणार्‍या देशांपैकी भारत एक होता आणि त्याने देशाशी राजनैतिक संबंध प्रस्थापित करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले.
•  भारताच्या “नेबरहुड फर्स्ट पॉलिसी” नुसार मालदीव सरकारला त्याच्या सर्व सामाजिक-आर्थिक विकासामध्ये पूर्ण पाठिंबा देण्यासाठी भारत तयार आहे.  त्याचप्रमाणे मालदीव सरकारने सर्व बाबींवर भारत सरकारशी जवळून काम करण्यासाठी आपल्या "इंडिया फर्स्ट" धोरणाचा पुनरुच्चार केला आहे.

 आर्थिक घटकः

 १. भारतीय डायस्पोरा: मालदीवमध्ये जवळपास 25,000 भारतीय प्रवासी आहेत जे अनेक व्यावसायिक कार्यात गुंतले आहेत आणि त्यांची सुरक्षा हीदेखील भारतासाठी एक मोठी चिंताजनक बाब आहे.

 २. निळा अर्थव्यवस्था: सागरी संसाधनांचे संरक्षण आणि शाश्वत विकास करण्यासाठी योगदान म्हणून हिंदी महासागराच्या निळ्या अर्थव्यवस्थेच्या संभाव्यतेची जाणीव करण्यासाठी मालदीव अविभाज्य भूमिका बजावते.

 Tour. पर्यटन: मालदीव आणि भारत नियमितपणे भेट दिले जातात.

इंद्रा 2019

अभ्यास इंद्र 2019 हा भारत आणि रशिया दरम्यान संयुक्त डिसेंबर मध्ये 2019 मध्ये होणारी संयुक्त तिहेरी सेवा आहे.  या व्यायामात यांत्रिकी स्पर्धक, लढाऊ व वाहतूक विमान आणि भारत आणि रशियाच्या सशस्त्र दलांची जहाजे सहभागी होणार आहेत.

मुख्य मुद्दे:

•  अभ्यास इंद्र मालिका सन 2003 मध्ये सुरू झाली आणि प्रथम संयुक्त तिहेरी सेवा अभ्यास सन 2017 मध्ये झाला.
•  जगातील दोन महान सशस्त्र दलांसाठी ही एक ऐतिहासिक घटना असेल जी हातमिळवणी करेल आणि व्यावसायिकतेसह या विशालतेचा व्यायाम यशस्वीरित्या करेल, एकमेकांकडून सर्वोत्तम पद्धती आत्मसात करण्यासाठी, एकत्रितपणे विकसित होईल आणि दहशतवादाच्या हल्ल्याला पराभूत करण्यासाठी कवायत करेल.  संयुक्त राष्ट्र संघ
•  व्यायामासाठी एक पाच दिवसांचा प्रशिक्षण टप्पा असेल ज्यामध्ये सर्वसमावेशक प्रशिक्षण अभ्यासक्रमाचा समावेश आहे.
•  कॉर्डन हाऊस हस्तक्षेप, सुधारित स्फोटक उपकरणांचे हाताळणी आणि तटस्थीकरण, समुद्री मार्गावरून शस्त्रास्त्रांची तस्करी रोखणे आणि पायरेसीविरोधी उपाय यासारख्या रणनीतिक ऑपरेशन्स एंड ड्रिलचा उपयोग केला जाईल.
•  या प्रशिक्षण अवस्थेनंतर 72-तासांच्या वैधतेचा अभ्यास केला जाईल.  इंद्रा 2019 ची समाप्ती 19 डिसेंबर रोजी होईल.
•  दोन्ही देश कौशल्य आणि व्यावसायिक अनुभव सामायिक करतील.  यामुळे भारत आणि रशियाच्या संरक्षण दलांमधील संबंध आणखी दृढ होईल.

सेंटरने पोर्ट ऑफ मोंला आणि चॅटोग्रामला पोर्ट ऑफ कॉल म्हणून घोषित केले आहे

 इनलँड वॉटर ट्रान्झीट प्रोटोकॉल आणि बांग्लादेश आणि भारत यांच्यातील किनार्यावरील शिपिंग व्यापार कराराअंतर्गत केंद्राने पोर्ट ऑफ मोंला आणि चॅटोग्रामला पोर्ट ऑफ कॉल म्हणून घोषित केले आहे.

 मुख्य मुद्दे:

•  भारत आणि बांगलादेश यांच्यात चॅटोग्राम बंदर आणि मोंला बंदरांच्या वापरासाठी भारत आणि तेथून मालाच्या वाहतुकीसाठी सामंजस्य करार, करार आणि मानक कार्यप्रणाली (एसओपी) वर स्वाक्षरी झाली.
•  व्यापार आणि जलपर्यटनांच्या हालचालींकरिता दोन्ही देशांमधील अंतर्देशीय आणि किनारपट्टीवरील जलमार्ग कनेक्टिव्हिटी वाढविण्यासाठी अनेक मैलांचा दगड करारांवर दोन्ही देशांनी करार केले आहेत.
•  कॉलचे पोर्टः हॉलडिया, कोलकाता, पांडू, करीमगंज, सिलघाट, धुबरी हे पोर्ट ऑफ कॉल इन आहेत.
•  त्याचप्रमाणे बांगलादेशात नारायणगंज, खुलना, मुंगला, सिराजगंज, आशुगंज आणि पनगांव ही बंदरे आहेत.
•  पोर्ट ऑफ कॉल हा मालवाहू ऑपरेशनसाठी त्याच्या निर्धारित प्रवासावर जहाजासाठी एक इंटरमीडिएट स्टॉप आहे.

2018 मध्ये गर्भाशय ग्रीवाच्या कर्करोगाच्या मृत्यूची संख्या सर्वाधिक झाली आहे

 "द लान्सेट ग्लोबल हेल्थ" मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या एका शोधपत्रानुसार, 2018 मध्ये गर्भाशय ग्रीवाच्या कर्करोगाच्या मृत्यूची संख्या सर्वाधिक असल्याचे भारताने नोंदविले आहे.

 मुख्य मुद्दे:

•  2018च्या अहवाल मध्ये गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाच्या घटनेचा आणि मृत्यू मृत्यूचा अंदाज या अहवालात - जगभरातील विश्लेषणामध्ये असेही म्हटले आहे की भारत आणि चीनने 2018 मध्ये जागतिक मानेच्या कर्करोगाच्या एक तृतीयांशहून अधिक भाग बनविला आहे, त्यामध्ये भारताचे 97,000 रुग्ण आणि ,60,000 मृत्यूंचे दर आहे.  तर चीनमध्ये 106,000 पेक्षा जास्त प्रकरणे आणि 48,000 मृत्यूची नोंद झाली आहे.

•  गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाच्या मृत्यू आणि मृत्यूच्या जागतिक ओझ्यामध्ये चीन आणि भारत यांनी 35% हातभार लावला.
•  ग्लोबल कॅन्सर वेधशाळा 2018 डेटाबेसमध्ये संशोधकांनी 185 देशांमधील डेटा वापरला.
•  भारतात गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाच्या व्याप्तीसाठी स्पष्ट शहरी-ग्रामीण भाग आहे.  अहवालानुसार, गर्भाशय ग्रीवाच्या कर्करोगाचा धोका शहरी भागात कमी झाला आहे परंतु ग्रामीण भागात तो स्थिर आहे.
•  गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग हा एक सार्वजनिक आरोग्य समस्या आहे आणि मुख्यत: मध्यम वयोगटातील महिलांवर, विशेषत: कमी-उदास असलेल्या देशांमध्ये याचा परिणाम होतो.
•  गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग हा एक प्रतिबंधात्मक आजार आहे ज्यास नियमित स्क्रीनिंगद्वारे पूर्व-घातक टप्प्यात यापूर्वी निदान केले गेले, परंतु तरीही, भारतात, स्क्रीनिंगबद्दल जागरूकता नसते.

भारतातील पहिले फूड पार्क

 मध्य प्रदेशात केंद्रीय अन्न प्रक्रिया मंत्री हरसिमरत कौर बादल यांच्या हस्ते देवासमधील "अवन्ती मेगा फूड पार्क" चे उद्घाटन झाले.

 मुख्य मुद्दे:

•  हे मध्य भारतातील पहिले फूड पार्क असून 51 एकर क्षेत्रात पसरलेले असून सुमारे 150 कोटी रुपये खर्चून हे बांधकाम करण्यात आले आहे.
•  या मेगा फूड पार्कमधून सुमारे 5 हजार स्थानिक लोकांना रोजगार मिळणार आहे.
•  उद्यानात सोयाबीन, गहू, हरभरा आणि इतर धान्य व भाजीपाला प्रक्रिया केली जात असे.
•  पुढच्या टप्प्यात उज्जैन, इंदूर, धार आणि अगर येथेही गोदामे उघडली जातील.

 मेगा फूड पार्क बद्दलः

•  मेगा फूड पार्क योजनेचे उद्दीष्ट आहे की कमीतकमी कमी करणे, जास्तीत जास्त मूल्य वाढविणे, शेतकर्‍यांचे उत्पन्न वाढविणे आणि रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे, विशेषत: ग्रामीण क्षेत्रामध्ये शेतकरी, किरकोळ विक्रेते आणि प्रोसेसर यांना एकत्रित करून शेती उत्पादनाला बाजूस जोडण्यासाठी एक यंत्रणा उपलब्ध करुन देणे.
•  फूड पार्क योजना “क्लस्टर” पध्दतीवर आधारित आहे.  हे ... च्या निर्मितीची कल्पना करते

Evening News, current affairs - Marathi, Evening News - Marathi, CURRENT AFFAIRS  | करंट अफेयर्स,